بهترین نکات درمانی، موارد مصرف، عوارض و اثرات قرص فلووکسامین

فلووکسامین چیست و چه کاربردی دارد؟

فلووکسامین، یک داروی ضدافسردگی از دسته مهارکننده های بازجذب انتخابی سرتونین (SSRTs) می باشد. در واقع کاربرد اصلی این دارو در رفع بیماری افسردگی می باشد.

سلول های مغزی که نورون نامیده می شوند،مواد شیمیایی مختلفی را جهت ارتباط با سایر نورون ها ترشح می کنند.این یعنی یک سری تکانه الکتریکی بین نورون ها مسئول کارکرد های بخش های مختلف مغز می باشند.

سروتونین یکی از این مواد شیمیایی است که در مغز تولید می شود .زمانی که سروتونین از نورون ترشح می گردد،منجر به تحریک سایر نورون ها می شود،سپس توسط پمپ هایی به سلول های مغزی باز می گردد و بازیابی می شود. فلووکسامین متعلق به خانواده ی داروهای ضدافسردگی مهارکننده ی پمپ جمع کننده ی سروتونین (SSRIs)می باشد که در درمان افسردگی یا وسواس تجویز می شوند. 

دارو های مهار کننده ی پمپ جمع کننده ی سروتونین (داروهای SSRIs )که فلووکسامین یکی از آنها می باشد ،سطح سروتونین را در فضای بین نورون ها افزایش می دهند.این کار کمک به برطرف سازی علائم افسردگی و حملات ترس و بسیاری از اختلالات دیگر مربوط به خلق و خو در برخی از افراد می شود.

از دیگر کاربردهای این دارو  (خارج از برچسب یا Off-label) کنترل و درمان پرخوری عصبی، افسردگی اساسی یا ماژور، حمله هراس یا پانیک، اختلالات اضطرابی پس از سانحه، و هراس اجتماعی می باشد. لازم به ذکر است که برخی منابع کنترل افسردگی ماژور را به عنوان یکی از درمان های اصلی در نظر گرفته اند.

تاریخچه داروی فلووکسامین

فلووکسامین توسط Kali-Duphar که بخشی از شرکت دارویی سابق Solvay در بلژیک ایجاد و در سال ۱۹۸۳ با نام فلوکسیفرال در سوئیس معرفی شد. داروی فلووکسامین در سال ۱۹۹۴ توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تایید و با نام لووکس در ایالات متحده معرفی گردید. در کشور هند، از میان اسامی تجاری مختلف با نام یووکس از شرکت Abbott موجود است. این دارو یکی از اولین مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) است و در بسیاری از کشورها برای بیماران مبتلا به بیماری افسردگی ماژور تجویز شده است. در پایان سال ۱۹۹۵، بیش از ده میلیون بیمار در سراسر جهان با داروی فلووکسامین درمان شدند. قرص فلووکسامین اولین داروی ثبت شده توسط FDA در سال ۱۹۹۷، برای درمان اختلال وسواس اجباری در کودکان بود. داروی فلووکسامین در حقیقت اولین داروی مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) تایید شده برای درمان افسردگی در ژاپن در سال ۱۹۹۹ و سپس اولین داروی تایید شده برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی یا بیماری فوبیای اجتماعی در سال ۲۰۰۵ بود. داروی فلووکسامین اولین SSRI تایید شده برای کاربرد بالینی در انگلستان بود.

نام انگلیسی:
Fluvoxamine

نام تجاری:
Luvox
 

نحوه عملکرد داروی فلووکسامین

این دارو به صورت انتخابی از بازجذب سرتونین در فضای سیناپسی نورون ها جلوگیری می کند. این دارو کمترین میزان تمایل را به گیرنده های دوپامینی، آدرنرژیک- هیستامین و کولینرژیک دارد.

میزان مصرف و دوز مصرفی داروی فلووکسامین

اختلالات وسواس جبری (Obsessive-compulsive disorder):
برای استفاده خوراکی دارو در این مورد، در ابتدا ۵۰ میلی گرم یک بار در روز ترجیحا در زمان خواب مصرف شده و سپس بر اساس پاسخ مصرف و میزان تحمل، در عرض ۴ تا ۷ روز، ۵۰ میلی گرم اضافه می شود که دوز بیشینه مصرف ۳۰۰ میلی گرم در روز خواهد بود. کاهش معنی دار مقیاس وسواس اجباری یال-براون و مقیاس رتبة جهانی وسواس اجباری انستیتو ملی سلامت روان بعد از ۳ تا ۴ هفته رخ داد، تاخیری که مشابه با تاخیر دیده شده به هنگام استفاده از داروی فلووکسامین در درمان بیماری افسردگی است.

شواهد نشان می دهند که داروی فلووکسامین کارآیی مشابه با داروی کلومیپرامین و داروی های مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین مثل داروهای پاروکستین و سیتالوپرام در بیماران مبتلا به بیماری های طیف وسواسی اجباری OCD دارد و بسیار کارآمد تر از ماده مهارکننده بازجذب نورآدرنالین یعنی داروی دزیپرامین است.

داده های محدود نشان می دهند که درمان با داروی فلووکسامین قادر به کاهش احتمال عود در ۶۷% بیماران مبتلا به اختلال وسواسی جبری OCD است. علاوه بر این، درمان با داروی فلووکسامین ممکن است کارآیی درمان رفتاری در این گروه از بیماران را بهبود بخشد.

پرخوری عصبی (Bulimia nervosa):
در ابتدا با ۵۰ میلی گرم خوراکی شروع می شود و سپس بر اساس پاسخ دهی و تحمل تا دوز ۳۰۰ میلی گرم در روز افزایش داده خواهد شد. این دوز می تواند به صورت یک یا دو بار در روز مصرف گردد.

افسردگی اساسی (Major Depressive disorder):
برای استفاده خوراکی دارو در این مورد، در ابتدا ۵۰ میلی گرم یکبار در روز مصرف شده و سپس بر اساس پاسخ مصرف و میزان تحمل، به دوز معمول ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی گرم در روز یا نهایتا دوز بیشینه ۳۰۰ میلی گرم در روز می رسد.

اختلالات پانیک (Panic disorder):
در ابتدا با میزان ۲۵ تا ۵۰ میلی گرم روزانه شروع می شود و آرام آرام بر اساس جواب دهی و تحمل بیمار به دوز ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی گرم روزانه می رسد. این دوز ممکن است برای بیمارانی که به درمان با دوز ذکر شده پاسخ ندهند، بعد از چندین هفته درمان به ۳۰۰ میلی گرم برسد. در مقابل، تعداد حملات پانیک کامل هفتگی در این بیماران از ۱۰ درصد افزایش تا ۷۵ درصد کاهش داشت. به طور معمول نسبت بالاتری از دریافت کنندگان داروی فلووکسامین حدود ۴۷ تا ۸۱ درصد در هفته آخر درمان عاری از حملات پانیک بودند. داروی فلووکسامین باعث کاهش معنی دار اضطراب نیز در این افراد با اختلال پانیک شد.

اختلالات اضطرابی پس از یک سانحه (Post-traumatic stress disorder):
در ابتدا با میزان ۵۰ میلی گرم خوراکی به صورت روزانه مصرف می شود و بر اساس پاسخ دهی و تحمل بیمار به ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلی گرم در بزرگسالان و همچنین ۱۰۰ میلی گرم در بیماران مسن افزایش داده خواهد شد. این دوز نباید از ۳۰۰ میلی گرم تجاوز نماید.

هراس اجتماعی (Social phobia):
برای این مورد در ابتدا ۵۰ میلی گرم روزانه به بیمار داده شده و در طول حداقل یک هفته، ۵۰ میلی گرم دیگر اضافه خواهد شد. دوز معمول بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلی گرم در روز است.

اختلالات اضطراب اجتماعی (Social anxiety disorder):
برای این مورد در ابتدا ۵۰ میلی گرم روزانه به بیمار داده شده و در طول حداقل یک هفته، ۵۰ میلی گرم دیگر اضافه خواهد شد. دوز معمول بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلی گرم در روز است.
 

پیش از شروع مصرف فلووکسامین

_در صورت بارداری ،اقدام به بارداری یا شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید.

-در صورت سابقه مشکلات کبدی ،کلیوی،قلبی(ضربان قلب نامنظم)،صرع،دیابت نوع ۲،مشکلات چشمی(مانند گلوکوم یا آب سیاه)،مشکلات خونی(خون ریزی)،تغییر خلق و خوی شدید (سرخوشی ناگهانی) حتما پزشک خود را مطلع سازید.

_اگر همزمان با تجویز این دارو تحت درمان با جریان الکتریکی قرار دارید (شوک درمانی) به پزشک خود اعلام نمایید.

_در صورت سابقه ی هرگونه حساسیت دارویی پزشک خود را مطلع کنید.

_در صورتی که در دو هفته ی اخیر داروهای ضد افسردگی از گروه مهار کننده ی مونو آمین اکسیداز (مانند سلژیلین، راسلژیلین، ترانیل سیپرامین و...) مصرف می کرده اید، حتما به پزشک خود یادآوری نمایید.

-درصورت سابقه ی خونریزی معده یا زخم دوازدهه به پزشک خود اطلاع دهید.

-از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خود در اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.(خصوصا دارو های قلبی، ضد صرع، آنتی بیوتیک ها و ضد قارچ ها و داروهای آرامبخش)

تاثیرات دارویی فلووکسامین بر روی کبد کدامند؟

شواهد نشان می دهند که داروی فلووکسامین مهارکننده ضعیف CYP۲D۶ در مقایسه با سایر داروی مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین، نوعی مهارکننده متوسط CYP۲C۱۹ و CYP۳A۴، و مهارکنندة قوی CYP۱A۲ در میکروزوم های کبدی است. بنابراین داروی فلووکسامین احتمالا متابولیسم سوبستراهای CYP۱A۲ همچون کافئین، کلوزاپین، پروپرانولول، تاکرین، TCA های آمین نوع سوم، تئوفیلین، و وارفارین را مهار نموده و حذف این دارو را طولانی می کند. سایر داروهایی که به طور بالقوه دچار اختلال در حذف متابولیک توسط فلووکسامین می شوند شامل داروی بنزودیازپین هایی که تحت متابولیسم اکسیداتیو توسط CYP۳A۴ قرار می گیرند (مثلا آلپرازولام و دیازپام)، متادون، و تیوریدازین هستند. هیچ تداخل فارماکوکینتیکی مهمی بین فلووکسامین و لیتیم، دیگوکسین یا اتانول (الکل) وجود ندارد.
 

عوارض جانبی داروی فلووکسامین

عوارض جانبی شایع:
* تهوع
* استفراغ
* خواب آلودگی
* گیجی
* از دست دادن اشتها یا بی اشتهایی
* اختلالات خواب و یا بی خوابی
* ضعف
* تعریق
* انزال غیر طبیعی
* خشکی دهان
* دردهای عضلانی
* یبوست
* بدن درد
* سوء هاضمه.



سندروم سروتونین:
با توجه با مکانیسم دارو در مهار بازجذب انتخابی سروتونین، ممکن است با عارضه نادری مانند سندرم سروتونین همراه گردد که شامل موارد زیر می باشد. در این حالت، چنانچه بیمار با علائمی مانند تپش قلب و افزایش میزان ضربان قلب به صورت غیر طبیعی، تهوع و استفراغ شدید، توهم، گرفتگی عضلات، عدم تمرکز بر محیط اطراف، تب بدون علت، آشفتگی غیر معمول و بی قراری مواجه گردید، می بایست سریعا به روانپزشک معالج خود و یا یکی از مراکز درمانی مراجعه نماید.

نعوظ طولانی مدت:
عارضه بسیار نادر دیگر این دارو، بروز نعوظ طولانی مدت به میزان بیش از ۴ ساعت بوده که در این مورد حتما می بایست دارو قطع شده و درمان صورت گیرد.

واکنش های آلرژیک:
این دارو ممکن است در موارد نادری باعث بروز واکنشهای افزایش حساسیت گردد. که شامل مواردی مانند خارش های شدید، کهیرهای پوستی، اختلال در تنفس، گیجی مزمن، تورم در نواحی زبان، گلو و صورت می باشد.
 

موارد احتیاط و منع مصرف داروی فلووکسامین

هشدار جدی:
در مطالعات کوتاه مدت اثبات شده که داروهای ضد افسردگی ممکن است در افرادی که دچار افسردگی اساسی هستند، باعث افزایش ریسک خودکشی، یا افزایش تفکر یا رفتارهای منجر به خودکشی در کودکان، نوجوانان و جوانان زیر ۲۴ سال می گردد. خطر افکار مربوط به خودکشی در جوانان بالای ۲۴ سال کمتر دیده می شود و از سوی دیگر در سنین بالای ۶۵ سال کاهش خواهد یافت.

سابقه بیماری:
چنانچه بیمار سابقه فامیلی بیماری های اعصاب و روان مانند مانیا، اختلالات دو قطبی یا تفکرات خودکشی داشته باشد، و یا همچنین اگر خود بیمار یا فردی از افراد خانواده دچار مشکلات یا بیماری های کبدی، تشنج، افت سطح خونی سدیم، اختلالات یا زخمهای گوارشی، اختلالات خونی، و یا گلوکوم باشند، می بایست این دارو را با احتیاط مصرف نمایند.

نکات مهم:
سطح خونی این دارو ممکن است در بیمارانی که سیگار می کشند، کمتر بوده و از این رو می بایست دوز دارو در نظر گرفته شود.

فلووکسامین ممکن است قلب را با حالتی آریتمیک مانند طولانی شدن موج QT مواجه نماید. از این رو می بایست این عارضه در بیمارانی که از قبل دچار اختلالات قلبی بوده باشند، در نظر گرفته شود.

کودکان:
در کودکان ممکن است در حین مصرف دارو، بی اشتهایی اتفاق بیفتد که این مورد را باید جدی گرفت و پایش وزن کودک را به طور منظم انجام داد.

بارداری:
مصرف این دارو در بارداری تنها زمانی مجاز است که استفاده آن ملزم گردد.

در پاره ای مطالعات مشاهده شده که در نوزاد تازه متولد شده که مادر او در ۳ ماه آخر بارداری دارو را مصرف کرده است، سندرم محرمیت دارو بروز نموده که عوارضی همچون سختی در مکیدن یا تنفس، تشنج، سفتی عضلات، و یا گریه های ممتد از نشانه های آن می باشد.
 

تداخلات دارویی با فلووکسامین

داروهای مداخله کننده با فلووکسامین شامل موارد زیر است:

* الکل
* آلپرازولام
* دیازپام
* آمفتامین ها
* آنتی کوآگولانت ها و یا رقیق کننده های خون مانند انوکساپاران یا هپارین، آسپرین، کلوپیدوگرل، آپیکسابان و دابیگاتران
* ضد تهوع هایی مانند مهارکننده های ۵- هیدروکسی تریپ تامین (اندانسترون)، بوپروپیون، بوسپیرون، داپوکستین، دولوکستین، هالوپریدول، سیتالوپرام
* مشتقات ارگوت، کافئین و محصولات حاوی کافئین، لیدوکائین، ملاتونین، دسموپرسین، کانابی دیول، سیلوستازول، کلونیدین
* داروهای مهار کننده پمپ اسید معده مانند لنزوپرازول
* آنتی بیوتیک هایی مانند لینزولاید
* برخی آنتی هیستامین ها مانند ستیریزین و دیفن هیدرامین
* برخی ضد التهابهای غیر استروییدی مانند سلکوکسیب
* همچنین مواردی مانند گریپ فروت و چای سبز.

علائم اوردوز

از مهمترین علائم اوردوز موارد زیر است:

* اختلال در تنفس
* کاهش یا افزایش غیر طبیعی ضربان قلب
* تشنج.
 

راهنمای مراجعه به روانشناس

اضطراب و افسردگی دو بیماری به هم آمیخته اند که می توانند ریشه ی بسیاری از مشکلات جسمانی و روانی دیگر نیز باشند. تشخیص و درمان به موقع آن ها واجب است. بی خوابی و اختلالات خواب یکی  از شایع ترین مشکلاتی است که میزان مراجعه زیادی به روانشناس را دربرمی گیرد.


منبع: سایت دکترتو
سایت دارویاب
سایت دکترفرزانه